Meertalige baby’s [Seizoen 2, Aflevering 9]

Kletsheads [Nederlandse editie]

Transcript Vriend van de show worden Kinderen beginnen met praten als ze rond één jaar oud zijn. We weten echter uit onderzoek dat ze daarvoor al bezig zijn met taal. In deze aflevering leren we wat precies baby's weten over taal. En we horen over de vernuftige manieren die wetenschappers hebben ontwikkeld om dit te kunnen ontdekken. Ze meten bijvoorbeeld hoe snel baby's zuigen aan een nep-speentje, of meten hun de activiteit in hun hersenen. Meertalige baby's horen natuurlijk meer dan één taal terwijl ze in hun wieg liggen. Hoe houden meertalige baby's hun twee talen uit elkaar? Hoe weten ze welke combinatie van klanken bij elkaar horen en in welke taal? Hoe leren ze hun eerste woordjes? Dit zijn allemaal vragen die we in deze aflevering van Kletsheads bespreken. Dat doen we samen met mijn collega van de Radboud Universiteit, Paula Fikkert. We leren dat meertalige baby's verschillen tussenallerlei talen kunnen horen, en net zoals eentalige baby's, gaan ze in de eerste 12 maanden inzoomen op de klanken van de talen die ze in hun omgeving horen. Er zijn kleine verschillen tussen meertalige en eentalige baby's in hoe snel ze dit soms doen maar deze verschillen zijn in het dagelijkse leven vaak niet eens op te merken. Baby's gebruiken de ritme van taal om verschillende talen te onderscheiden. In de podcast hoor je drie talen, het Duits, het Spaans en het Japans. Deze hebben alle drie een andere ritme. De stukjes in de podcast waren allemaal van volwassenen die kinderboekjes aan het voorlezen waren (Duits, Spaans, Japans). Meertalige baby's lopen dus door dezelfde stappen als eentalige baby's maar gebruiken niet altijd dezelfde strategieën als het gaat om woorden leren. Paula had het over mutual exclusivity als een stategie die eentalige baby's en dreumes gebruiken om woorden te leren. Dit houdt in dat baby's ervan uitgaan dat elk voorwerp alleen één naam (of 'label') heeft. Meertalige baby's en dreumes gebruiken deze strategie waarschijnijk minder omdat zij vaak al twee namen (of 'labels') hebben voor één en hetzelfde voorwerp, uit hun twee talen. In het filmpje hieronder zie je mutual exclusivity in actie. Het kindje weet al wat de eend is en weet hoe dit heet (een duck - het filmpje is in het Engels). Hij wordt gevraagd om de blicket aan te wijzen. Het woord blicket bestaat niet in het Engels, en dus weet hij dat het om het andere voorwerp moet gaan. https://youtu.be/FAEE2UULdq0 In de podcast hebben we het ook over brabbelen. Alle baby's brabbelen. Het is een soort oefenen om te leren praten. Sommige baby's gaan ook door een fase waar ze doen alsof ze aan het praten zijn. Dus wat ze zeggen klinkt als taal, maar in plaats van woorden gebruiken ze alleen gebrabbel. Ze groeien er overheen, dus dit is geen reden tot zorg. Het is wel heel schattig om te zien/horen! Hier vind je het filmpje van de brabbelende tweeling die Paula in de podcast noemde. In Let's Klets (begint op 32:14) horen we van de Limburgse Liz. Liz woont in Canada met haar Egyptische man, die Arabisch en Engels spreekt. Liz vertelt over hoe zij het meertalig opvoeden van hun zoontje, Otis, aanpakken. We horen ook hoe sommige oudere mensen in de buurt, zelf ooit uit Nederland geëmigreerd, het leuk vinden om Liz en haar zoontje Nederlands te horen praten. Sharon en Liz in gesprek over het meertalig opvoeden Onze Kletsheads van de week (begint op 16:25) zijn meertalige vrienden Gaspar en Ruurd. Zijn groeien op in Friesland en spreken bij elkaar vier talen! We hebben het over meertalige poezen, en over welke taal je gebruikt als je boos wordt, én we horen ook nog een meertalig grapje. Paula Fikkert is hoogleraar taalverwerving en fonologie aan de Radboud Universiteit, Nijmegen. Haar onderzoek vindt plaats in de Baby & Child Research Centre en gaat over klankontwikkeling in de eerste jaren en de rol hiervan bij het leren van woorden. Samen met haar onderzoeksgroep aan de Centre for Language Studies gebruikt ze allerlei t...