W kampanii wyborczej do Sejmu w 2023 r. sporo słyszeliśmy o niechęci do Tuska i aferach PiS-u, o instrumentalnie potraktowanym referendum i niechęci do emigrantów. A których tematów zabrakło? O polityce klimatycznej, prawach kobiet i osób LGBTQ oraz problemach polityki lokalnej i państwowej rozmawiamy z kandydatką do Sejmu z Wrocławia Martą Stożek.…

Najnowsza książka Bartosz Józefiaka jest szerokim spojrzeniem na problemy związane z poruszaniem się po polskich drogach. Autor spotkał się i rozmawiał ze sprawcami i bliskimi ofiar wypadków, które wstrząsnęły opinią publiczną. Podjął się również pracy jako kurier rozwożący paczki do paczkomatów, aby lepiej zrozumieć problemy i presję, jakiej podda…

Część młodych osób i rodziców twierdzi, że polski system nauczania niedostatecznie dużo mówi o problemach związanych ze zmianami klimatu. Niektórzy z nich postulują wprowadzenie do szkół osobnego przedmiotu poświęconego tej kwestii. Nasz rozmówca twierdzi, że to propozycja trudna w realizacji i niezgodna z założeniami innowacyjnej edukacji. O aktua…

Termin „patodeweloperka” zrobił sporą karierę w prasie i mediach społecznościowych, ponieważ trafnie opisuje emocje milionów Polek i Polaków napotykających produkty mieszkaniopodobne. A jak ten termin definiuje urbanista? O przyczynach i skutkach obecnego modelu rynku mieszkaniowego w Polsce, oraz o możliwych sposobach naprawy jego patologii rozmaw…

Wieczny wieczór kawalerski za ścianą, puste mieszkania czekające tygodniami na oszczędnych turystów, mniejsze wpływy z podatków i rosnące ceny nieruchomości w centrach miast... Świat już dobrze zna negatywne skutki popularności platform pośredniczących w wynajmie krótkoterminowym.Do Sejmu trafił projekt ustawy, która ma wpłynąć na tę część rynku na…

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego ograniczający prawo do legalnej aborcji sprawił, że wiele kobiet zostało zmuszonych do urodzenia, mimo śmiertelnych wad, które uniemożliwiały ich dzieciom przeżycie. O dramatycznych konsekwencjach tego wyroku dla zdrowia fizycznego i psychicznego kobiet, o skali tego problemu oraz o lekarkach i lekarzach, którzy post…

Gdy w sytuacji kryzysowej, kłopotach finansowych i zdrowotnych nie możemy liczyć na najbliższych, z pomocą przychodzą instytucje działające na rzecz społeczności. Jakie problemy może nam pomóc rozwiązać ośrodek pomocy społecznej? Kto w nim pracuje i czy posiada narzędzia wystraczające do pełnienia swoich ważnych zadań?O pracy Gminnego Ośrodka Pomoc…

Jak zamknąć usta aktywistce? Można jej wytoczyć proces i liczyć, że groźba kosztów procesu i ewentualnego odszkodowania zniechęci ją do działania. A jak to w ostatnich latach wyglądało w Polsce? O zaprzęganiu machiny państwowej do ścigania osób rysujących kredą po chodnikach, dziesiątkach paragrafów z kilku kodeksów, które skutkują setkami pozwów, …

Jak tam kac po Sylwestrze? Pierwszego dnia stycznia na wielu portalach informacyjnych możemy znaleźć dziesiątki metod na złagodzenie dolegliwości związanych z nadużyciem alkoholu poprzedniego dnia. Rozwiązanie tego problemu jest jednak bardzo proste – wystarczy nie pić. W Polsce pijemy coraz więcej i więcej, a państwo robi niewiele, aby utrudnić do…

Czy wkładając pierś z kurczaka do sklepowego koszyka myślisz o tym skąd ona pochodzi? A może sądzisz, że skoro mięso zostało dopuszczone do sprzedaży, to wszystko z nim w porządku, zwłaszcza, że na etykiecie napisane jest coś o ekologicznych gospodarstwach…Nie do końca tak jest. Polska jest numerem jeden w Europie jeśli chodzi o eksport drobiu, a w…

Sprzedaż okularów w supermarkecie, prowadzenie zajęć z socjologii na uczelni katolickiej i obsługa klienta w fabryce zakrętek do słoików – którą z tych prac Wiesławiec Deluxe wspomina najlepiej? Czy skrócenie tygodnia pracy, gwarantowany dochód podstawowy albo dodatkowe opodatkowanie korporacji mogą być nadzieją dla osób wykonujących „bullshit jobs…

Czym właściwie jest autyzm? Co dziś wiemy o przyczynach autyzmu i jak współcześnie diagnozuje się go u dzieci i dorosłych? Z wiceprezeską Fundacji Synapsis rozmawialiśmy o stanie współczesnej wiedzy o autyzmie i sposobach pomocy osom w spektrum, a także o kwestiach LGBTQ i pomocy świadczonej uchodźcom z Ukrainy.Odcinek nagrany 6 lipca 2022 poprowad…

Polski rząd w 2008 r. kończy program wcześniejszych emerytur dla kobiet, a ostatnim rocznikiem, który będzie mógł skorzystać z takiego prawa, są osoby urodzone w 1953 r. Część kobiet decyduje się na ten krok i zaczyna pobierać wcześniejsze emerytury, ale po jakimś czasie Sejm zmienia zasady i wprowadza przepisy, w rezultacie których część kobiet ur…

W czasie wakacyjnych wyjazdów często mijamy po drodze tajemnicze ogrodzone tereny, gdzie zza drzew widać zrujnowane budynki – pewnie dawny dwór z gospodarstwem, może pałacyk lub folwark? Jak ratować takie budynki i czy w ogóle warto zachowywać je dla przyszłych pokoleń? Czy odbudowa jest jedyną formą ratunku? Na te pytanie odpowie Emilia Dudzińska,…

Kurierzy remontują samochody za własne pieniądze. Osoby pracujące w centrach dystrybucyjnych mają tak „elastyczne” formy zatrudnienia, że czasem dowiadują się o zmianie w grafiku podczas porannej drogi do magazynu. Osoby pracujące w call center poddawane są nieustannej presji efektywności i nie otrzymują wystarczającego wsparcia psychologicznego. A…

Wśród znacznej części naszego społeczeństwa dominuje pogląd, że należy samemu zadbać o zabezpieczenie finansowe na starość, gdyż polski system emerytalny na pewno upadnie. A jak jest w rzeczywistości? Jaki wpływ na ten system ma starzenie się społeczeństwa i jakie kroki ze strony rządów powinny być podejmowane w celu dostosowania do zmian demografi…

Wielu mężczyzn zmaga się ze skutkami zamknięcia w społeczno-kulturowych rolach i stereotypach związanych z męskością. Okazywanie przez nich emocji odbierane jest jako słabość i podlega krytyce. A potrzebuje tego każda osoba - niebinarna, kobieta czy mężczyzna. W odpowiedzi na toksyczną wizję męskości członkowie Grupy Performatywnej Chłopaki postano…

W trudnych sytuacjach odczuwamy strach, z którego płynie siła do działania. Co zrobić, gdy nas lub bliską osobą ogarnia lęk i nieracjonalna panika? O pomaganiu sobie i innym w sytuacjach kryzysu emocjonalnego rozmawiamy z psycholożką Martą Piotrowską.Odcinek nagrany 26 marca 2022 poprowadziła Anna Krasnodębska, przygotował Mateusz Pigoń, a zrealizo…

Działalność związkowa w Polsce odżywa, co widać było podczas mobilizacji i protestach w zakładach Amazona i Solarisa. Co ważne zaangażowanie widać nie tylko ze strony weteranów związkowych, ale również nowego pokolenia. Gabe i Dominik opowiadają o swojej działalności w Warszawskim Kole Młodych Inicjatywy Pracowniczej. Dzielą się analizą trudności w…

Dźwięki ich bębnów przyciągają uwagę przechodniów, rozgrzewają i dodają otuchy uczestnikom i uczestniczkom demonstracji. Na ich wsparcie mogą liczyć związkowcy walczący o prawa pracowników, uczestniczki i uczestnicy strajków klimatycznych, parad równości i Czarnych Marszów.Z Marią i Anią, członkiniami Samby Warszawski Rumor, rozmawiamy o muzyce, ak…

Ciągle słyszymy o panoszącym się w Europie i na świecie populizmie. Czym on właściwie jest i czy jest on zjawiskiem nowym? Czy powinniśmy z nim walczyć czy raczej oswoić i korzystać z niego, aby zmieniać państwo na lepsze? O ciemnych i jasnych stronach populizmu opowie dr Bartosz Rydliński – współzałożyciel Centrum Ignacego Daszyńskiego.Odcinek nag…

Według Dariusza Paczkowskiego street art jest sztuką egalitarną i każdy może być twórcą ulicznym - jak sam twierdzi „punktem wyjścia jest zawsze człowiek”. Za nazwą jego projektu 3FALA kryje się przesłanie o potrzebie ewolucji i nieustannym zmienianiu się świata. Trzecia Fala ma inspirować do działania i nieść pomoc. W rozmowie z aktywistą dowiemy …

Jak postrzegają świat, odczuwają emocje i uczą się relacji z innymi ludźmi osoby na spektrum autyzmu? O ich szczególnych potrzebach i relacjach z neurotypową większością społeczeństwa rozmawiamy z Anitą Wojtkiewicz, autystką, psycholożką pracującą z osobami za spektrum autyzmu i autorką bloga „Psycholog na spektrum”.Odcinek nagrany 20 grudnia popro…

Mało kto ma pozytywne skojarzenia ze skrótem „SOR”. Zazwyczaj Szpitalne Oddziały Ratunkowe kojarzą się ze stresem, wielogodzinnym czekaniem i wrażeniem, że nikt nie chce się zająć pacjentem. A jak to miejsce wygląda z punktu widzenia pracowników? Dla personelu medycznego często to jeden z kilku etatów, a pasję do zawodu i chęć niesienia pomocy trud…

W lipcu tego roku rząd przedstawił projekt uchwały o przyjęciu dokumentu "Polityka migracyjna Polski". Projekt nie odpowiada jednak na prawdziwe potrzeby osób imigranckich i uchodźczych. Takie zdanie wyraziła m.in. Fundacja Ocalenie w piśmie do ​​Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Autorką tej opinii była Anna Chmielewska – koordynator…

Pandemia pokazała, że niektóre zawody, takie jak kasjerka czy operator śmieciarki, są niezbędne, a z kolei bez istnienia innych społeczność może się obyć. W tym odcinku Odsłuchu społecznego rozmawiamy o poczuciu sensu wykonywanej pracy wśród różnych grup zawodowych i o tym, jak pandemia wpłynęła na styl pracy oraz oczekiwania wobec niej. O tym wszy…

Ponad rok temu, 22 października 2020 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niekonstytucyjności przepisu dopuszczającego aborcję w przypadku dużego prawdopodobieństwa ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu. W odpowiedzi Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny zorganizowała akcję Skarga Kobiet, zachęcającą osoby dotknięte zmianą prawa do …

Kiedy znajoma osoba zawiadamia nas o utracie kogoś bliskiego, często nie wiemy jak zareagować. Nic dziwnego, w końcu przez większość naszego życia staramy się unikać rozmów o śmierci, jako tematu kłopotliwego i wprawiającego w konsternację. Pomimo że każdy z nas obejrzał zapewne kilka tysięcy morderstw na ekranie telewizora czy komputera, zjawisko …

Czy mniejsze miasta mają mniejsze problemy? Aby odpowiedzieć na to pytanie, dziennikarz i reporter Marek Szymaniak wyruszył w podróż do kilkudziesięciu polskich miast, które według raportu Społecznej Akademii Nauk znajdują się na granicy społeczno-ekonomicznej zapaści. Efektem tej pracy jest książka „Zapaść. Reportaże z mniejszych miast” (2021). W …

Osoby, które pracują seksualnie, robią to, by utrzymać siebie i swoje rodziny. By zapewnić sobie podstawowe potrzeby i przetrwać w systemie pracy najemnej. Ich praca z klientami, w klubach czy w internecie wymaga wysiłku i konkretnych umiejętności. A jednak prawo w Polsce i w wielu innych krajach stygmatyzuje pracę seksualną na różne sposoby. Aleks…

Sądownictwo w Polsce działa dzięki mrówczej, niewidzialnej i niedocenianej pracy asystentek, sekretarzy i protokolantek. Ich pensje zostały zamrożone ponad dekadę temu, a osoby pracujące w tym sektorze nie mają prawa do strajku i obowiązują je absurdalne zasady rozliczania nadgodzin.Dlatego we wrześniu przez Warszawę przeszedł marsz pracowników i p…

Od starożytnego Rzymu po współczesny Turkmenistan, od Białorusi po Ugandę — większość osób przez znaczną część historii żyła pod rządami dyktatorów. Co zagraża współcześnie wolnościowym rządom i co mogą robić obywatele i obywatelki, aby walczyć o demokrację?O dawnych i współczesnych dyktaturach rozmawiamy z Miłoszem Szymańskim — absolwentem Akademi…

Jakie są codzienne doświadczenia Polek i Polaków pochodzenia afrykańskiego? Czym są społeczne przywileje? Jak rasizm jest zakorzeniony w naszym języku i kulturze? W odcinku rozmawiamy o książce „Rasizm po polsku” z Bumim Philipsem, jej współautorem i współzałożycielem Stowarzyszenia Polaków Pochodzenia Afrykańskiego.Odcinek nagrany 17 września 2021…

W Polsce uzwiązkowienie pracownicze sięga kilkunastu procent. W krajach północnej i zachodniej Europy wskaźnik ten wynosi kilkadziesiąt, a w Islandii jest to aż 90 procent. Dlaczego tak mało polskich pracowników i pracownic zapisuje się do związków zawodowych? Wynika to z nieskutecznej komunikacji, braku edukacji czy stereotypów?Jak współcześnie dz…

W marcu 2019 roku przyjęta została pierwsza tzw. deklaracja anty-LGBT. Dzięki twórcom „Atlasu Nienawiści” wiemy, że podobny dokument ogłosiło niemal 100 samorządów. Tym samym deklaracja została uchwalona na 1/3 obszaru Polski. O konsekwencjach tych dyskryminacyjnych działań dla milionów Polek i Polaków oraz krajowych i europejskich skutkach rozmawi…

Podwójna księgowość, generowanie sztucznego przychodu, narastające długi wobec urzędów skarbowych i niejasne zasady oceny. Z tym mierzą się franczyzobiorcy i franczyzobiorczynie wielkich sieci handlowych w Polsce. Jak walczyć o sprawiedliwość, gdy szanse i możliwości stron sporu są tak nierówne? O tym, jak wielkie sieci handlowe wyzyskują franczyzo…

Przez długo wpajano nam, że mamy nienawidzić starych PRL-owskich osiedli, bo są szare, brzydkie i niedbale zbudowane. Jednak od kilku lat trend gwałtownie się zmienia. Zaczynamy dostrzegać zalety „blokowisk”, które były planowane raczej z myślą o mieszkankach i mieszkańcach, a nie o deweloperskich portfelach. O wadach i zaletach osiedli wybudowanyc…

Wychowywanie dzieci może dawać wiele radości i być źródłem ogromnej energii. Może także prowadzić do wypalenia rodzicielskiego. Co przyczynia się do pojawienia tego syndromu i jak go rozpoznać? O zapobieganiu i pomocy w leczeniu wypalenia rodzicielskiego rozmawiamy z terapeutką oraz badaczką tego zjawiska Joanną Sikorą.Odcinek nagrany 5 lipca 2021 …

Polskie miasta stają wobec wyzwania odradzania się zaniedbanych dzielnic. Jakie są szanse i zagrożenia tego procesu? Co powinny robić władze samorządowe dla starych i nowych mieszkańców i mieszkanek tych obszarów? O procesach rewitalizacji rozmawiamy z Wandą Grudzień i Robertem Migasem-Mazurem, osobami działającymi w Stowarzyszeniu Porozumienie Dla…

Trwająca pandemia wywołała co najmniej trzy kryzysy. Oczywisty wydaje się kryzys zdrowotny i kryzys gospodarczy, jednak nie mniej ważny jest kryzys dezinformacji. Osoby zmęczone pandemiczną rzeczywistością i boleśnie odczuwające jej skutki sięgają po pseudonaukowe treści dotyczące wirusologii czy szczepień. W rozmowie Jakub Zawiła-Niedźwiecki — dok…

10 lipca 1941 roku w Jedwabnem grupa Polaków zamordowała kilkaset osób ze społeczności żydowskiej. W 80. rocznicę zbrodni rozmawiamy z psychologiem społecznym, wykładowcą i publicystą Michałem Bilewiczem o tamtych wydarzeniach, odkrywaniu historii innych ludobójstw oraz kolejnych dyskusjach toczących się w polskiej przestrzeni publicznej. Pytamy na…

Większość z nas stara się nie myśleć o tym, że rodzice, dziadkowie czy inne starsze osoby z rodziny mogą w pewnym momencie życia wymagać opieki przez całą dobę. Niemal nikt nie jest na to przygotowany. Jednak wiedząc, że z roku na rok w społeczeństwie wzrasta liczba osób powyżej 65 roku życia, powinniśmy zadbać o edukację i działania w tym kierunku…

Żeby wygrać najbliższe wybory, nie wystarczy samo 500+. Polki i Polacy oczekują dziś, że państwo zapewni wysoką jakość usług publicznych. Jednak czy da się to osiągąć przy niskim poziomie zaufania do państwa i siebie nawzajem? O wnioskach i pytaniach płynących z raportu „Koniec hegemonii 500+” rozmawiamy z jego współautorem Przemysławem Sadurą — do…

Kilka lat temu w prasie pojawiło się stwierdzenie, że Polska ma mniejsze zasoby wodne niż Egipt. Jak się okazuje, nie jest to do końca zgodne z prawdą. Jednak gospodarka wodna naszego kraju ma inne problemy, którym wciąż można zaradzić. Z hydrologiem i przyrodnikiem Piotrem Bednarkiem rozmawiamy, dlaczego powinniśmy przestać regulować rzeki oraz dl…

Dlaczego w naszych miastach jest coraz mniej zieleni? Czy miasto przyszłości musi być betonową klatką? Przewodniczący Stowarzyszenia Miasto Jest Nasze i animator kultury Jan Mencwel opowiada o tym, jak wygląda idealne miasto. Rozmawiamy, jak w miastach żyje się różnym grupom oraz jak możemy zaangażować się w działania mające na celu poprawę sytuacj…

Media straszą rosnącym długiem publicznym i galopującą inflacją. Czy rzeczywiście musimy bać się tych zjawisk? Dlaczego przyjęty w 1997 roku dogmat ustalający próg długu publicznego na poziomie 60% wartości PKB nie ma sensu? Ekonomista i wykładowca Wojciech Paczos opowiada, dlaczego w czasie kryzysu państwo powinno się mądrze zadłużyć, żeby ratować…

Często słyszymy o osobach zachwalających zakup na kredyt mieszkań pod wynajem jako doskonały sposób na zarabianie. Mówiąc precyzyjnie — na osławiony dochód pasywny. Dla osób wrażliwych społecznie czy deklarujących się jako lewicowe takie działania są nieetyczne. Jak więc inwestować w sposób odpowiedzialny? Z Emilią Makówką, edukatorką finansową i a…

Uczymy się głównie o tych wydarzeniach i powstaniach, które wpisują się w dominującą narrację historyczną i polityczną. Jednym z takich pomijanych zrywów była rewolucja 1905 roku. Wiktor Marzec — filozof, socjolog i autor książki „Rebelia i reakcja: rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne” — opowiada czym wydarzenia z początku XX …

Co sprawia, że wstajemy sprzed komputera i organizujemy demonstrację we własnym mieście? Lepiej działać w pojedynkę czy włączyć się w działania jakiejś organizacji? Jak uniknąć wypalenia aktywistycznego i co zrobić, gdy do niego dojdzie? O psychologii aktywizmu rozmawiamy z Joanną Grzymałą-Moszczyńską — psycholożką społeczną, aktywistką i współauto…

Działalność w świecie mediów społecznościowych to niełatwa sztuka. Możemy natknąć się na sprytnie zakamuflowane nieprawdziwe informacje albo wdać w bezsensowną dyskusję z opłaconym cyborgiem. Z Anną Mierzyńską, analityczką i ekspertką marketingu politycznego, rozmawiamy o strategiach manipulowania społeczeństwem za pomocą mediów społecznościowych o…