Historia Bez Kitu offentlig
[search 0]
Flere
Download appen!
show episodes
 
Artwork

1
Historia BEZ KITU

Historia BEZ KITU

Unsubscribe
Unsubscribe
Ugentligt
 
Popularnonaukowy kanał o historii najnowszej prowadzony przez historyków i nauczycieli. Nie chcemy by autorytarny sposób nauczania historii zdominował polską szkołę. Historia nie może zamykać nas w przeszłości, wręcz przeciwnie, historia ma nas otwierać na wyzwania przyszłości. Podcasty są dostępne również w formie wideo na naszym YouTube. https://www.youtube.com/channel/UCmoAwd5ectybvZkaIzY-oIg
  continue reading
 
Loading …
show series
 
Na początku XX w. Chorwacja wchodziła w skład monarchii austro-węgierskiej. W czasie I wojny światowej politycy, którzy byli zwolennikami powstania jednego państwa Słowian Południowych, założyli na emigracji Komitet Jugosłowiański, a w 1917 r. zawarli umowę z rządem Serbskim odnośnie budowy wspólnego państwa. Powstałe w 1918 r. Państwo Serbów, Chor…
  continue reading
 
Odejście generała Charles’a de Gaulle’a od władzy zapoczątkowało we Francji zmiany. Zaczął je wdrażać jego następca i bliski współpracownik Georges Pompidou, który zmarł w trakcie kadencji. Kolejni prezydenci Piątej Republiki wywodzili się z różnych stron sceny politycznej, a każdy z nich mierzył się podczas prezydentury z nieco innymi wyzwaniami i…
  continue reading
 
Prawo międzynarodowe od XIX w. regulowało prowadzenie wojen i traktowanie jeńców wojennych. Z perspektywy wydarzeń II wojny światowej ogromne znaczenie miała trzecia konwencja genewska, podpisana 27 lipca 1929 r. Polityka III Rzeszy wobec jeńców wojennych zmieniała się – była wypadkową zarówno czynników ideologicznych, jak i gospodarczych. Wziętych…
  continue reading
 
Ruch dysydencki w Związku Radzieckim bywa różnie pojmowany i definiowany. Według jednych narodził się on po odwilży w 1956 r., według innych dopiero w połowie lat sześćdziesiątych. Dysydenci bronili praw człowieka, ale niezmiernie rzadko formułowali postulaty polityczne. Ruch ten w ZSRR liczył zaledwie kilkaset osób. Działali jawnie, w granicach ob…
  continue reading
 
Lech Wałęsa pozostał niekwestionowanym liderem związku pomimo jego rozwiązania przez władze. W 1987 r. stanął na czele Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”. Dzięki jego autorytetowi wygaszono falę strajków w 1988 r. Otworzyło to drogę do rozmów z władzami, których finałem były obrady okrągłego stołu, a następnie wybory kontraktowe. Ku za…
  continue reading
 
Wraz z wybuchem wojny niemiecko-sowieckiej w czerwcu 1941 r. nacjonaliści ukraińscy spod znaku OUN-B powołali do życie we Lwowie własny rząd. Z racji tego, że Niemcy mieli inne plany zagospodarowania zdobyczy na wschodzie ukraiński ruch nacjonalistyczny został zmuszony do działalności w podziemiu, a jego zbrojne ramię – Ukraińska Powstańcza Armia –…
  continue reading
 
Przez stulecia tereny Rumunii podlegały różnym wpływom – m.in. tureckim, a od XIX w. rosyjskim. Dzięki tym ostatnim Wołoszczyzna i Mołdawia znalazły się w kręgu oddziaływania kultury cywilizacji zachodniej. Proces budowania rumuńskiej tożsamość narodowej rozpoczął się w XIX w. Służyła temu reforma szkolnictwa i zmiana alfabetu na łaciński czy refor…
  continue reading
 
Współczesny bieg maratoński jest koncepcją nowożytną z końca XIX w., ale zainspirowaną starożytną bitwą pod Maratonem z 490 r. p.n.e. W 2024 r. przypada 100-lecie polskiego maratonu. 2 listopada 1924 r. w Rembertowie sportowcy po raz pierwszy pobiegli na dystansie 42 km 195 m. W związku z tym zapraszamy państwa w podróż po historii rodzimego jak i …
  continue reading
 
III Rzesza na masową skalę wykorzystywała pracę robotników przymusowych. Rekrutowała ich ze wszystkich podbitych krajów Europy w czasie II wojny światowej. Wśród nich było kilka milionów mieszkańców przedwojennej Polski. Najczęściej w polskiej pamięci zbiorowej i w polskiej historiografii zachował się jej negatywny obraz. Z relacji części przymusow…
  continue reading
 
Po raz kolejny naszą uwagę poświęcamy osobie Lecha Wałęsy, ze szczególnym uwzględnieniem okresu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Od momentu pracy w Stoczni Gdańskiej im. Lenina zaangażował się on w działalność związkową, ale dopiero po kilku latach wyrósł na osobą rozpoznawalną w środowisku robotniczym i opozycyjnym Gdańska. Cieniem na jeg…
  continue reading
 
Znaczącą rolę w wojennej i powojennej historii Francji odegrał generał Charles de Gaulle. W czerwcu 1940 r. przedostał się do Wielkiej Brytanii i założył tam Komitet Wolnej Francji. Stał się symbolem oporu i niezgody na kolaborację. W czerwcu 1944 r. stanął na czele Tymczasowego Rządu Republiki Francuskiej. W 1946 r. zrezygnował z władzy, by po ośm…
  continue reading
 
Na początku sierpnia 1980 r. – kilka miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego –zwolniono z pracy w Stoczni Gdańskiej Annę Walentynowicz, działaczkę Wolnych Związków Zawodowych. To wydarzenie stało się iskrą, która wywołała strajk. Głównym inicjatorem protestu robotników był Bogdan Borusewicz, również działacz WZZ, KOR oraz redaktor niezależny…
  continue reading
 
SPOTKANIA Z KLIO: Z dr. Michałem Przeperskim (Instytut Historii PAN) - o jego książce „Dziki Wschód. Transformacja po polsku 1986–1993" rozmawia red. Paweł Krysiak (Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”)Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaGrodzkaTeatrNN w Lublini…
  continue reading
 
SPOTKANIA Z KLIO: Z prof. Andrzejem Friszke (ISP PAN) - o jego książce "Czekanie na rewolucję. Komuniści w II Rzeczypospolitej 1921–1926" - rozmawia prof. Sławomir Łukasiewicz (KUL)Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaGrodzkaTeatrNN w Lublinie oraz portal Histo…
  continue reading
 
SPOTKANIA Z KLIO: "Przesiedleńcy" / Z prof. Grzegorzem Hryciukiem - o jego książce " Przesiedleńcy. Wielka epopeja Polaków 1944–1946" - rozmawia dr Mariusz Zajączkowski Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaGrodzkaTeatrNN w Lublinie oraz portal Historia bez kitu…
  continue reading
 
Przez dziesięciolecia znaliśmy zniekształconą wersję przebiegu zamachu z 1 lutego 1944 r. na Franza Kutscherę, dowódcę SS i policji na dystrykt warszawski. Powstała ona w oparciu o narrację dwóch bezpośrednich uczestników akcji. Później utrwalił ją film wyreżyserowany przez Jerzego Passendorfera, zatytułowany „Zamach” oraz książka Piotra Stachiewic…
  continue reading
 
Zjawisko hazardu jest stare jak nasza cywilizacja. Nowoczesny hazard narodził się w Europie dopiero w XVII w. Biznes ten kwitł zwłaszcza w okresie II wojny światowej. Domy rozrywki w III Rzeszy w ciągu pierwszych lat wojny zwiększyły swoje zyski kilkukrotnie. Nawet Polacy w Generalnym Gubernatorstwie chętnie korzystali z tej formy rozrywki, za co k…
  continue reading
 
Ukraina rozwijała się pod silnym wpływem Rosji, a skala rusyfikacji tamtejszej ludności była olbrzymia. Od 1922 r. państwo to stało się jedną z republik związkowych ZSRR. Dzięki polityce ukrainizacji z lat dwudziestych bolszewikom udał się proces przekształcania chłopów w Ukraińców sowieckich. Po odzyskaniu niepodległości w 1991 r. większości jej m…
  continue reading
 
Droga na szczyty władzy zajęła Leonidowi Breżniewowi trzydzieści kilka lat. Przyszły sekretarz generalny Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego w latach 1964–1982 pracę partyjną zaczynał w latach trzydziestych, ale dopiero po II wojnie światowej zaczął zajmować ważne stanowiska. Wiele zawdzięczał znajomości z Nikitą Chruszc…
  continue reading
 
Słowo „kolaboracja” po II wojnie światowej – zwłaszcza w językach słowiańskich – nabrało negatywnego zabarwienia. Wcześniej funkcjonowało raczej w neutralnym znaczeniu i używano go wymiennie jako synonim współpracy. Kolaboracja podczas II wojny światowej przybierała wiele form. Poszczególne narody różnie oceniały współpracę swoich elit politycznych…
  continue reading
 
Obrona Westerplatte stała się głośna w Polsce już we wrześniu 1939 r. za sprawą informacji prasowych i radiowych, chociaż na tle innych bitew kampanii polskiej 1939 r. nie odegrała dużego znaczenia. Po zakończeniu II wojny światowej upamiętnianie tego wydarzenia było uwikłane w politykę historyczną władz PRL. Przez wiele lat po wojnie teren Wojskow…
  continue reading
 
Rewolucje miały to do siebie, że wynosiły do władzy ludzi, którzy w poprzednich systemach nigdy by jej nie zdobyli. Przykładem takiej kariery był niewątpliwie Nikita Chruszczow, pochodzący z chłopskiej ukraińskiej rodziny. Pierwszy sekretarz Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego w latach 1953–1964 doszedł do tego stanowisk…
  continue reading
 
Na kilka lat przed wybuchem II wojny światowej niemiecki wywiad wojskowy zainteresował się góralami z Podhala. Pojawiła się idea Goralenvolku – „narodu góralskiego” – którą po wybuchu wojny poparły niektóre wpływowe rodziny podhalańskie i rozpoczęły współpracę z Niemcami. W odpowiedzi na nią powstała organizacja konspiracyjna Konfederacja Tatrzańsk…
  continue reading
 
Na powojenny porządek w Europie wpłynęły decyzje Wielkiej Trójki w czasie II wojny światowej. Wielka Brytania, Stany Zjednoczone i Związek Sowiecki wyznaczyły strefy wpływów, jednak ostatni z sojuszników był zainteresowany rozszerzaniem własnej. W latach czterdziestych rozpoczęła się zimna wojna, czyli rywalizacja na wielu płaszczyznach, która przy…
  continue reading
 
Francja wyszła z I wojny światowej zwycięsko, poniosła jednak ogromne straty ludnościowe i materialne. To tragiczne doświadczenie przełożyło się później na jej politykę, na myślenie Francuzów o wojnie, a konsekwencje tego uwidoczniły się po wybuchu II wojny światowej. Jej scena polityczna była bardzo zróżnicowana, ale nie zradykalizowała się tak ja…
  continue reading
 
Po raz pierwszy określenie „Polskie Państwo Podziemie” pojawiło się na łamach wydanej w Londynie „Polski Walczącej” w grudniu w 1943 r., po czym weszło do języka prasy w okupowanym kraju. Przyjęło się mówić o nim jako o pewnego rodzaju fenomenie. W Europie w czasie II wojny światowej istniały partyzantki liczniejsze niż Armia Krajowa, ale nigdzie i…
  continue reading
 
Wyrażenie Homo Sovieticus po raz pierwszy pojawiło się w latach sześćdziesiątych XX wieku na Zachodzie, ale na dobre do języka weszło w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych za sprawą rosyjskich emigrantów – m.in. Aleksandra Zinowiewa i Michaiła Hellera. W Polsce to sformułowanie kojarzymy często z osobą ks. Józefa Tischnera, który poświęcił …
  continue reading
 
Władze polskie po zakończeniu I wojny światowej miały nadzieje, że Gdańsk stanie się integralną częścią odrodzonego państwa. Tymczasem na mocy postanowień traktatu wersalskiego, 15 listopada 1920 r. proklamowano Wolne Miasto Gdańsk. Jego powstanie zamiast złagodzić antagonizm polsko-niemiecki, tylko go podsycało przez całe dwudziestolecie międzywoj…
  continue reading
 
Zmiana sytuacji kobiet w powojennej Polsce wynikała z globalnych procesów modernizacyjnych, ale i z dyskursu ideologicznego państwa komunistycznego. W 1946 r. Polska Partia Robotnicza zwróciła uwagę na tzw. kwestię kobiecą i zaczęła działać w kierunku ich aktywizacji politycznej. W okresie stalinizmu panie rzeczywiście posiadały realną władzę, podc…
  continue reading
 
Bitwą o Monte Cassino nazywamy walki jakie wojska alianckie toczyły w kampanii włoskiej między styczniem a majem 1944 r. Zdobycie wzgórza w maju 1944 r. otworzyło drogę do Rzymu. Obok Brytyjczyków, Amerykanów, Kanadyjczyków, Francuzów, Włochów, Nowozelandczyków, Hindusów brali w niej udział Polacy dowodzeni przez gen. Władysława Andersa. Było to pi…
  continue reading
 
Po śmierci Włodzimierza Lenina kierownictwo w partii bolszewickiej objął Józef Stalin. Początkowo nic nie wskazywało na to, że właśnie jemu przypadnie scheda po Leninie. Zawłaszcza, że ten w przesłaniu politycznym – zwanym potocznie „testamentem Lenina” – za najwybitniejszego przedstawiciela partii bolszewickiej uznał Lwa Trockiego, a najsurowiej o…
  continue reading
 
Kościół katolicki w dwudziestoleciu międzywojennym nie był wolny ani od antyjudaizmu, ani antysemityzmu. Część księży – podobnie jak ówczesne społeczeństwo – widziała w mniejszości żydowskiej zagrożenie i popierała hasła głoszone przez narodowców rozwiązania tzw. kwestii żydowskiej. Wbrew temu niektóre środowiska zbliżone do Kościoła szukały pola w…
  continue reading
 
Od 1926 r. za zgodą Ligi Narodów na terenie Wolnego Miasta Gdańska, na półwyspie Westerplatte istniała Wojskowa Składnica Tranzytowa. Początkowo załoga liczyła 80 ludzi, a w przededniu wybuch II wojny światowej przeszło 200 żołnierzy. Obrona Westerplatte stała się jednym z najważniejszych symboli oporu w kampanii polskiej 1939 r. Czy słusznie? Jak …
  continue reading
 
Idea zjednoczenia Europy wyrosła z myśli, jak utrzymać pokój. Już od czasów oświecenia różni myśliciele formułowali przesłania o integracji europejskiej na miarę epoki, w której żyli. Po II wojnie światowej idee w czyn przekuli niemieccy, francuscy oraz włoscy politycy związani z chrześcijańską demokracją. Jak wyglądały początki Unii Europejskiej, …
  continue reading
 
Stalinizm w Polsce zaczął się około 1948 r. Oznaczał dominację we wszystkich sferach życia jednej partii – Polskiej Partii Robotniczej, a od grudnia 1948 r. Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Polska upodobniała się do wzorca sowieckiego. Rozpoczęto kolektywizację, której chłopi się obawiali i stawili jej opór. Wobec przeciwników władzy stoso…
  continue reading
 
Kaszuby, to region na Pomorzu Gdańskim o bardzo zróżnicowanym krajobrazie. Na przestrzeni wieków ziemia kaszubska należała raz do państwa polskiego, raz do niemieckiego, a w dwudziestoleciu międzywojennym była rozbita między Polskę, Niemcy i Wolne Miasto Gdańsk. Ich położenie na styku różnych światów, wpływów kulturowych (zarówno słowiańskich jak i…
  continue reading
 
deologia narodowego socjalizmu uderzała w muzykę, która podobnie jak inne obszary życia w III Rzeszy miała być czysta rasowo. Z niektórymi jej gatunkami walczono (np. jazz, swing). Muzyka klasyczna miała się nieco lepiej, ale szykanowano kompozytorów pochodzenia żydowskiego. Ich utwory przestawały być grane, a oni zmuszani do emigracji. Wyjeżdżali …
  continue reading
 
Stanisław Mikołajczyk, to historia polityka pochodzącego ze wsi, który wiele osiągnął w Polsce przedwojennej, dzięki determinacji i wrodzonym zdolnościom. W 1930 r. w wieku dwudziestu dziewięciu lat został najmłodszym posłem na Sejm RP. Jego kariera nabrała tempa w czasie II wojny światowej. Jako bliski współpracownik premiera rządu polskiego na uc…
  continue reading
 
Irlandzka Armia Republikańska powstała w 1919 r. – w czasie wojny Irlandczyków z Brytyjczykami o niepodległość – jako organizacja zbrojna irlandzkiego ruchu republikańskiego. Od uzyskania niepodległości przez Irlandię w 1921 r. dążyła do przyłączenia także Irlandii Północnej. Powszechnie IRA kojarzy się z krwawymi zamachami. Warto jednak pamiętać, …
  continue reading
 
Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituPlatformę Obywatelską w 2001 r. założyło trzech polityków: Donald Tusk, Maciej Płażyński i Andrzej Olechowski. W ciągu kilku kolejnych lat dwóch jej współzałożycieli rozstało się z partią, a na niekwestionowanego lidera wyrósł …
  continue reading
 
Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituCzy powstanie warszawskie miało sens? Historycy w tej kwestii zajmują odmienne od siebie stanowiska. Sami powstańcy po latach różnie na nie odpowiadali. Rozmówca podkreśla, że miało ono doraźny cel polityczny, ale zakończyło si…
  continue reading
 
Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituUkraina była i jest położona na pograniczu różnych kultur i cywilizacji. Od wieków rozwijała się pod wpływem Zachodu między innymi za pośrednictwem Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a z drugiej strony Wschodu poprzez oddziaływan…
  continue reading
 
Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituDojście do władzy Deng Xiaopinga w 1978 r. zmieniło Chiny. Pozostały one krajem socjalistycznym, ale modernizacja państwa dała impuls do szybkiego rozwoju gospodarki. Wprowadzono elementy wolnego rynku, jednak państwo starało s…
  continue reading
 
SPOTKANIA Z KLIO: z dr. Mariuszem Zajączkowskim - o książce "Wierzchowiny 1945 fakty i mity, współczesne dyskursy historyczne i spory interpretacyjne o sprawstwo zbrodni i Narodowe Siły Zbrojne" - rozmawia prof. Rafał Wnuk Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaG…
  continue reading
 
Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZ czym mieliśmy do czynienia jesienią 1939 r., kiedy III Rzesza napadła na Polskę, z wojną obronną, kampanią wrześniową, a może jednak z kampanią polską? Już po dwóch tygodniach trwania walk było wiadomo, że zakończy się ona kl…
  continue reading
 
SPOTKANIA Z KLIO: z prof. Mirosławem Filipowiczem - o książce Juliana Barnesa "Zgiełk czasu" - rozmawia dr Jerzy Giebułtowski Zapraszają: Pracownia Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej im. Jerzego Kłoczowskiego Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” @BramaGrodzkaTeatrNN w Lublinie oraz portal Historia bez kitu #historiabezkitu Po więcej materiałów zajr…
  continue reading
 
Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituEdward Gierek doszedł do władzy w wyniku wydarzeń z grudnia 1970 r., kiedy protesty robotnicze w kilku miastach Wybrzeża zostały brutalnie spacyfikowane przez władzę komunistyczną kierowaną przez Władysława Gomułkę. Doszło do p…
  continue reading
 
Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituZarówno po I jak i po II wojnie światowej podejmowano działania mające na celu rozliczenie sprawców zbrodni wojennych. Społeczeństwo niemieckie po 1918 r. z oporem przyjmowało oskarżenia, w których obarczano ich kraj za rozpęta…
  continue reading
 
Zapraszamy do wsparcia naszej działalności poprzez serwisy: Patronite.pl/historiabezkitu.pl czyBuycoffee.to/historiabezkituReformy ministra gospodarki Ludwiga Erharda przyczyniły się do dużego wzrostu gospodarczego Republiki Federalnej Niemiec. Do 1961 r. Berlin Zachodni był oknem na świat dla mieszkańców państw położonych za żelazną kurtyną. Aby p…
  continue reading
 
Loading …

Hurtig referencevejledning